Wprowadzanie do języka polskiego zmian, wynikających ni mniej ni więcej z dążenia do uproszczenia i ujednolicenia słowa mówionego oraz pisanego, jest dość powszechne. Nie dotyczy zresztą tylko naszej rodzimej mowy. Ma być prosto, łatwo i przyjemnie. Ale nie zawsze… Są bowiem wyrazy, których wymowa różni się od zapisu i fakt ten po prostu trzeba uznać. A więc oryginał czy orginał, jak to zapisać poprawnie?
Mówiąc o tym, że coś jest niepowtarzalne, wzorcowe, unikalne, że stanowi pierwowzór, często mamy na myśli orginał (w mowie) ale też oryginał (w piśmie). Jedyną bowiem poprawną formą zapisu tego słowa jest „oryginał”. W żadnym wypadku nie można tu sięgać po bezpośrednie przełożenie na papier tego, co słyszymy, a więc zapis orginał. W drugą stronę zasada działa podobnie. Bardzo trudno jest wypowiedzieć bowiem słowo „oryginalny” ze słyszalnym „y”. Stąd też naturalny odruch do pomijania go i tworzenia spójnie brzmiącego słowa „orginalny”.
Co zatem robić, aby unikać błędu? Pogodzić się z tą rozbieżnością i z odrobiną uważności tworzyć teksty z wykorzystaniem tego słowa lub też szukać wyrazów bliskoznacznych, których w tym konkretnym przypadku w języku polskim nie brakuje.
Przykłady
Tekst stanowił oryginał i trudno było szukać podobieństw w innych treściach.
Oryginał tego dzieła znajduje się w muzeum.
Nie warto sięgać po kopie i podróbki, dlatego lepiej odłożyć odpowiednią kwotę i kupić oryginał.